Przejdź do treści
Adwokat Kraków » Blog prawny » Prawo karne

Aborcja za zgodą kobiety

Aborcja za zgodą kobiety
Prawo do życia podlega ochronie prawnej, w tym również w fazie prenatalnej.
Przerwanie ciąży z naruszeniem prawa, za zgodą kobiety, spenalizowane zostało przez ustawodawcę w artykule 152 Kodeksu karnego.
Art. 152. [Aborcja za zgodą kobiety]
§ 1. Kto za zgodą kobiety przerywa jej ciążę z naruszeniem przepisów ustawy, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto udziela kobiecie ciężarnej pomocy w przerwaniu ciąży z naruszeniem przepisów ustawy lub ją do tego nakłania.
§ 3. Kto dopuszcza się czynu określonego w § 1 lub 2, gdy dziecko poczęte osiągnęło zdolność do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Wspomniana ustawa to ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz. U. Nr 17, poz. 78 z późn. zm.). Artykuł 4a tejże ustawy określa warunki dopuszczalności przerywania ciąży stanowiąc, że przerwanie ciąży może być dokonane wyłącznie przez lekarza, w przypadku gdy:
1) ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej,
2) badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu,
3) zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego,

Przypadek dopuszczalności aborcji z punktu 2 limitowany jest cenzusem czasowym, tj. chwilą osiągnięcia przez płód zdolności do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej. Podobne ograniczenie istnieje odnośnie do przypadku z punktu 3, tj. warunkiem że od początku ciąży nie upłynęło więcej niż 12 tygodni.

Do przerwania ciąży wymagana jest pisemna zgoda kobiety. W przypadku małoletniej lub kobiety ubezwłasnowolnionej całkowicie wymagana jest pisemna zgoda jej przedstawiciela ustawowego. W przypadku małoletniej powyżej 13 roku życia wymagana jest również pisemna zgoda tej osoby. W przypadku małoletniej poniżej 13 roku życia wymagana jest zgoda sądu opiekuńczego, a małoletnia ma prawo do wyrażenia własnej opinii. W przypadku kobiety ubezwłasnowolnionej całkowicie wymagana jest także pisemna zgoda tej osoby, chyba że na wyrażenie zgody nie pozwala stan jej zdrowia psychicznego. W razie braku zgody przedstawiciela ustawowego, do przerwania ciąży wymagana jest zgoda sądu opiekuńczego.

Wystąpienie okoliczności, o których mowa w punktach 1 i 2, stwierdza inny lekarz niż dokonujący przerwania ciąży, chyba że ciąża zagraża bezpośrednio życiu kobiety. Okoliczność, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego, stwierdza prokurator.

Jeżeli sprzedawca posiada wiedzę o wczesnoporonnych właściwościach danego leku i sprzedaje go wyłącznie w celu, o którym mowa w art. 152 § 2 k.k., a więc w celu udzielenia kobietom ciężarnym pomocy w przerwaniu ciąży z naruszeniem przepisów ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży – wyczerpuje on znamiona przestępstwa z Art. 152 kk.
Dla oceny prawnej czynu wyczerpującego znamiona przestępstwa z Art. 152 kk, zupełnie indyferentnym jest to, w jaki sposób z zakupionym produktem farmaceutycznym postąpili poszczególni jego nabywcy) (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 14 kwietnia 2016 r. II AKa 36/16);

Przepis art. 152 § 2 k.k. ma dość szczególny charakter, bowiem reguluje nakłanianie i pomocnictwo do czynu, który po stronie sprawcy (czyli kobiety ciężarnej) nie jest czynem zabronionym. W takiej sytuacji, co oczywiste, do podżegania i pomocnictwa nie stosuje się przepisów części ogólnej kodeksu karnego regulujących formy współdziałania przestępnego, bowiem przy tego typu przestępstwach ono nie zachodzi. Tym samym zbieżność opisu czynu stypizowanego w art. 152 § 2 k.k. z opisem podżegania z art. 18 § 2 k.k. i pomocnictwa z art. 18 § 3 k.k. odnosi się jedynie do charakterystyki znamion sprawstwa (wyrok SA w Warszawie z dnia 21 grudnia 2015 r. II AKa 401/15).

Sprawca występku ujętego w art. 152 § 2 k.k. (pomoc w przerwaniu ciąży) ponosi odpowiedzialność niezależnie od zaistnienia skutku a zatem także miejsca, gdzie skutek ten miał nastąpić.

Desygnatem „przerwania ciąży z naruszeniem przepisów ustawy” z art. 152 § 2 k.k. może być tylko takie „przerwanie ciąży”, które podlega regulacjom prawa polskiego. Pojęcie to nie obejmuje zabiegów przerwania ciąży, które wykonywane są poza granicami Polski, bowiem polska ustawa nie reguluje zasad przerywania ciąży za granicą, nie można więc tam ustawy „naruszyć”. Stosuje się to także do pomocy oraz nakłaniania do przerwania ciąży dokonanych w Polsce, gdy sam zabieg jest lub ma być dokonany poza granicami Polski (tak wyrok SA w Krakowie z dnia 22 kwietnia 2014 r. II AKa 37/14).

Kobieta, za zgodą której przerwano ciążę, z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz.U. Nr 17, poz. 78 ze zm.), nie należy do kręgu pokrzywdzonych typami czynów zabronionych określonych w art. 152 § 1-3 k.k. w rozumieniu art. 49 § 1 k.p.k., jeżeli czyny opisane w tych przepisach nie wyczerpują jednocześnie znamion określonych w innym przepisie ustawy karnej, którym jej dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone. Nie nabywa też uprawnień do działania w sprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego jako strona zastępcza (art. 52 § 1 k.p.k.) (postanowienie SN z dnia 26 marca 2009 r. I KZP 2/09).
Art. 52. [Śmierć pokrzywdzonego]
§ 1. W razie śmierci pokrzywdzonego prawa, które by mu przysługiwały, mogą wykonywać osoby najbliższe lub osoby pozostające na jego utrzymaniu, a w wypadku ich braku lub nieujawnienia – prokurator, działając z urzędu.
§ 2. W przypadku gdy organ prowadzący postępowanie dysponuje informacjami o osobach najbliższych dla pokrzywdzonego lub osobach pozostających na jego utrzymaniu, poucza o przysługujących uprawnieniach co najmniej jedną z nich.

Przedmiotem ochrony wynikającej z art. 152 k.k. jest życie dziecka w fazie prenatalnej od momentu poczęcia, a przerwanie ciąży stanowi jego zabicie. Powyższe prowadzi zatem do wniosku, iż przerwanie ciąży obumarłej i związane z tym wyłyżeczkowanie jamy macicy kobiety nie realizuje znamion przestępstwa wynikającego z przepisu art. 152 k.k (wyrok SA w Katowicach z dnia 16 października 2008 r. II AKa 255/08).

Niewątpliwie pomoc w postaci udzielonego kontaktu telefonicznego do lekarza, który wykonał zabieg przerwania ciąży, przez lekarza, który sam nie chciał dokonać aborcji mieści się w znamionach przypisanego przestępstwa z art. 152 § 2 k.k. (pomoc w przerwaniu ciąży Była to pomoc istotna, gdyż umożliwiała podjęcie dalszych działań zmierzających już bezpośrednio do usunięcia ciąży, co w istocie nastąpiło.
Pomoc w przerwaniu ciąży może być zrealizowana w różny sposób np. poprzez dostarczenie narzędzi służących do tego celu, ale także rady lub informacji (wyrok SA w Katowicach z dnia 30 września 2008 r. II AKa 231/08).

Kliknij gwiazdkę, aby dokonać oceny!

Średnia ocena 0 / 5. Liczba głosów: 0

Jak dotąd brak głosów! Bądź pierwszą osobą, która oceni ten artykuł.

Jeżeli post okazał się przydatny …

Dołącz do nas w mediach społecznościowych!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Protected with IP Blacklist CloudIP Blacklist Cloud

Umówienie spotkania 9:00-19:00