Przejdź do treści
Adwokat Kraków » Blog prawny » Prawo cywilne

Nadanie klauzuli wykonalności na nowego wierzyciela (następcę prawnego)

 

Jak stanowi art. 788 § 1 kpc, jeżeli uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na inną osobę, sąd nada klauzulę wykonalności na rzecz lub przeciwko tej osobie, gdy przejście to będzie wykazane dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym.

Jak wskazał Sąd Okręgowy w Gliwicach w postanowieniu z dnia 23 lutego 2016 r., sygn. akt III Cz 2126/15, w świetle przywołanej powyżej regulacji prawnej jedyną przesłanką warunkującą nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności z zaznaczeniem przejścia uprawnień z dotychczasowego na nowego wierzyciela jest wykazanie i udokumentowanie tego przejścia za pomocą ściśle określonych środków dowodowych jakimi są dokument urzędowy lub prywatny z podpisem urzędowo poświadczonym.

 

Oznacza to, że dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym muszą być wykazane wszystkie elementy, od których w świetle okoliczności wynikających z treści wniosku i dołączonych doń dokumentów – prawo uzależnia dojście następstwa prawnego do skutku, a w postępowaniu klauzulowym sąd ocenia tylko te dokumenty pod względem formalnym.

 

Dokument urzędowy – definicja

Dokument urzędowy to dokument sporządzony w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania. Dokument urzędowy stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo zaświadczone (Art. 244 kpc).

Za dokument urzędowy uważa się również dokument sporządzony przez inne podmioty niż wyżej wymienione, w zakresie zleconych im przez ustawę zadań z dziedziny administracji publicznej.

 

Dokument prywatny z podpisem urzędowo poświadczonym – definicja

Z kolei dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 kpc). Podpis pod dokumentem prywatnym, aby mógł rodzić skutki wynikające z art. 788 kpc musi zostać urzędowo poświadczony przez powołane do tego podmioty (np. notariusza).

 

Przejście uprawnień lub obowiązków na nowego wierzyciela (następcę prawnego)

Za przejście uprawnień lub obowiązków na następcę prawnego uważa się, poza typową zmianą  podmiotową, również zmiany w prawie rozporządzania mieniem wywołane ustanowieniem zarządcy masy majątkowej, kuratora spadku lub zarządu sukcesyjnego albo powołaniem wykonawcy testamentu lub tymczasowego przedstawiciela, jak również wygaśnięciem funkcji zarządcy masy majątkowej, kuratora spadku, zarządcy sukcesyjnego, wykonawcy testamentu lub tymczasowego przedstawiciela (Art. 788 § 2 kpc).

 

Elementy konieczne do wykazania przejścia uprawnienia lub obowiązku na nowego wierzyciela (następcę prawnego)

Dokument wykazujący przejście uprawnienia lub obowiązku na nowego wierzyciela (następcę prawnego) musi zawierać opis uprawnienia lub obowiązku.

Sąd Okręgowy w Gliwicach w postanowieniu z dnia 18 marca 2014 r., sygn. akt III Cz 314/14, podkreślił, że jeżeli pod umową sprzedaży wierzytelności widnieją podpisy, które zgodnie ze załączonym poświadczeniami notariusza zostały złożone w jego obecności w dniu jej zawarcia (co jest równoznaczne z urzędowym poświadczeniem podpisów złożonych pod umową), jednak w treści umowy nie skonkretyzowano wierzytelności stanowiących jej przedmiot, to nie można uznać, że wykazano w sposób przewidziany prawem przejście uprawnień wskazanych w przedłożonym tytule wykonawczym.   

 

Sąd ten wskazał również, że jeśli umowa sprzedaży wierzytelności odwołuje się do listy wierzytelności, którą zawiera załącznik do umowy, obliguje to stronę do przedłożenia tego załącznika z urzędowo poświadczonymi podpisami osób zawierających umowę. Jeżeli w załączniku podano tylko przedmiot i datę umowy, której stanowi on integralną część, lecz nie wskazano w nim stron umowy i miejsca jej zawarcia, co w sposób jednoznaczny pozwoliło by ją skonkretyzować, z tej przyczyny nie można przyjąć, iż załącznik ten dotyczy wskazanej przez stronę umowy (nie można wszak wykluczyć, iż dotyczy on innej umowy zawartej w tym samym dniu), a na dodatek złożone pod nim podpisy nie zostały urzędowo poświadczone.

 

Odmowa nadania klauzuli wykonalności w sytuacji możliwości wstąpienia wierzyciela do wszczętego postępowania egzekucyjnego

W razie przejścia egzekwowanego uprawnienia na inną osobę po wszczęciu postępowania egzekucyjnego osoba ta może wstąpić do postępowania na miejsce wierzyciela za jego zgodą, o ile przejście będzie wykazane dokumentem urzędowym lub dokumentem prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym (Art. 804 1 kpc).

Natomiast jeżeli po powstaniu tytułu wykonawczego uprawnienie przeszło na inną osobę, osoba ta może wszcząć egzekucję przeciwko dłużnikowi na podstawie tego tytułu, jeżeli wykaże przejście uprawnienia dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym (Art. 804 2 § 1 kpc).

 

Sąd odmawia (postanowieniem*) nadania klauzuli wykonalności na nowego wierzyciela (następcę prawnego), jeżeli wszczęcie lub dalsze prowadzenie egzekucji możliwe jest na powyższych zasadach (przewidzianych w art. 804 1 i art. 804 2 kpc). Wyjątek stanowi tu jednak sytuacja, jeżeli wnioskodawca wykaże, że organ egzekucyjny prawomocnym postanowieniem nie dopuścił go do udziału w postępowaniu lub odmówił wszczęcia egzekucji (Art. 788 § 3 kpc).

W przypadku zatem gdyby wnioskodawca załączył umowę cesji z podpisami notarialnie poświadczonymi to Sąd musiałby odmówić nadania klauzuli wykonalności, albowiem dokumenty takie umożliwiałyby wnioskodawcy wszczęcie egzekucji na podstawie art. 804 2 kpc, co wyklucza nadanie klauzuli wykonalności na podstawie art. 788 kpc (tak: Sąd Rejonowy w Tomaszowie Lubelskim w postanowieniu z dnia 31 stycznia 2020 r., sygn. akt I Co 502/19).

 

Sąd właściwy do nadania klauzuli wykonalności na nowego wierzyciela (następcę prawnego)

Zgodnie z art. 781 § 1 2 kpc tytułowi egzekucyjnemu, o którym mowa w art. 783 § 4 kpc, a więc orzeczeniu sądu prawomocnemu lub podlegającemu natychmiastowemu wykonaniu, jak również ugodzie zawartej przed sądem, jak też orzeczeniu referendarza sądowego prawomocnemu lub podlegającemu natychmiastowemu wykonaniu wydanym w postaci elektronicznej, klauzulę wykonalności w przypadku przejścia uprawnienia lub obowiązku po powstaniu tytułu egzekucyjnego lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu przeszły na nowego wierzyciela (następcę prawnego) (art. 788 kpc) nadaje sąd rejonowy właściwości ogólnej dłużnika.

 

Zauważyć należy, że w przypadku wspomnianego przejścia uprawnienia lub obowiązku nie znajduje zastosowania zasada z art. 783 § 4 kpc mówiąca, że postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności tytułom egzekucyjnym, o których mowa w art. 777 § 1 pkt 1 i 11 kpc wydanym w postaci elektronicznej, pozostawia się wyłącznie w systemie teleinformatycznym.  

 

Dokument uzyskany z systemu teleinformatycznego jako wymóg formalny wniosku o nadanie klauzuli wykonalności na rzecz następcy wierzyciela orzeczeniu wydanemu w elektronicznym postępowaniu upominawczym    

Jak wskazano tytułowi egzekucyjnemu, którym jest orzeczenie wydane w elektronicznym postępowaniu upominawczym klauzulę wykonalności, w przypadkach przejścia uprawnień na następcę prawnego nadaje sąd rejonowy właściwości ogólnej dłużnika. Co istotne w myśl art. 781 § 1 3 kpc do wniosku o nadanie klauzuli wykonalności w tym przypadku (art. 781 § 1 2 kpc ), należy dołączyć dokument uzyskany z systemu teleinformatycznego umożliwiający sądowi weryfikację istnienia i treści tytułu wykonawczego. Przed rozpoznaniem wniosku istnienie i treść tytułu wykonawczego podlegają zweryfikowaniu przez sędziego lub referendarza sądowego w systemie teleinformatycznym.

 

Z przytoczonego przepisu wynika zatem, że wymogiem formalnym wniosku o nadanie klauzuli wykonalności na rzecz następcy wierzyciela orzeczeniu wydanemu w elektronicznym postępowaniu upominawczym jest dołączenie dokumentu uzyskanego z systemu teleinformatycznego umożliwiającego sądowi weryfikację istnienia i treści tytułu wykonawczego.

Zauważyć ponadto należy, że pogląd wyrażony w uchwale Sądu Najwyższego sygn. akt III CZP 53/01 z 24 października 2001 r. (Biul.SN 2001/10/8, M.Prawn. 2001/23/1149) częściowo stracił na aktualności w związku ze zmianą stanu prawnego. Istotnie w chwili podjęcia uchwały żaden przepis Kodeksu postępowania cywilnego nie zawierał wymogu załączenia do wniosku o nadanie klauzuli wykonalności jakiegokolwiek (poza pełnomocnictwem procesowym) dokumentu, nawet mającego decydujące znaczenie dla rozpoznania sprawy. Obecnie jednak przepis statuujący taki wymóg został do Kodeksu wprowadzony – jest nim właśnie przytoczony wyżej art. 781 § 1 3 k.p.c. dodany przez art. 1 pkt 18 ustawy z 9 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. Nr 26, poz. 156 z późn. zm.) zmieniającej Kodeks postępowania cywilnego z dniem 1 stycznia 2010 r.

 

Dokument uzyskany z systemu teleinformatycznego – definicja

Dokumentem, o jakim mowa w art. 781 § 1 3 k.p.c. jest tzw. wydruk weryfikacyjny określony w § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 grudnia 2009 r. w sprawie czynności sądu związanych z nadawaniem klauzuli wykonalności orzeczeniu sądowemu wydanemu w elektronicznym postępowaniu upominawczym jako wydruk uzyskany z systemu teleinformatycznego, zawierający treść tytułu egzekucyjnego oraz treść klauzuli wykonalności, umożliwiający sądowi oraz komornikowi weryfikację istnienia i treści tytułu wykonawczego. Wydruk ten podlega weryfikacji przez sędziego lub referendarza sądowego poprzez wgląd do repozytorium (tak: wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 9 lipca 2014 r., sygn akt IV Cz 629/14).

 

Nieuczynienie zadość obowiązkowi dołączenia dokument uzyskanego z systemu teleinformatycznego stanowi brak formalny wniosku, co skutkuje wdrożenie trybu naprawczego o jakim mowa w art. 130 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. tj. wezwanie wnioskodawcy do usunięcia braku formalnego wniosku.

 

Opłata sądowa od wniosku o nadanie klauzuli wykonalności na rzecz nowego wierzyciela (następcy prawnego)

Stosownie do art. 71 pkt 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych opłatę stałą w kwocie 50 złotych pobiera sąd od wniosku nadanie klauzuli wykonalności przeciwko lub na rzecz osoby innej niż wskazana w tytule egzekucyjnym, na którą przeszły uprawnienie lub obowiązek po powstaniu tytułu lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu.

 

 

Dostęp do akt sprawy i nakazów zapłaty na stronie e-Sądu (Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie) na podstawie danego kodu dostępu – tutaj

 

 

Kliknij gwiazdkę, aby dokonać oceny!

Średnia ocena 5 / 5. Liczba głosów: 1

Jak dotąd brak głosów! Bądź pierwszą osobą, która oceni ten artykuł.

Jeżeli post okazał się przydatny …

Dołącz do nas w mediach społecznościowych!

2 komentarze do “Nadanie klauzuli wykonalności na nowego wierzyciela (następcę prawnego)”

  1. Witam, to chyba pierwsze i jedyne takie opracowanie ktore mozna znalezc w internecie ( poza oprac. i wydanym przez IWS dr Jacka Sadomskiego „Nastepstwo prawne w postepowaniu o nadanie klauzuli wykonalnosci”)
    W obu brakuje mi jednak bardzo opisu obowiazku .badz jego braku. wierzyciela pierwotnego do poinformowania o sprzedazy wierzytelnosci a/ dluznika b/ sadu w ktorym toczy sie badz toczylo sie postepowanie nakazowe. Nie ma bowiem w kpc terminu ktory ograniczal by prawo dluznika do wniesienia sprzeciwu w przypadku doreczenie fikcyjnego. Powod juz na etapie EPU wskazuje rozne sdresy dluznika. Uzyskuje nakaz zaplaty z klauzula wykonalnosci. W ciagu 10 lat sprzedaje wierzytelnosc kilku firmom windykacyjnym ( ze wzgledow ksiegowych, podatkowych itd) ,do umowy sprzedazy zalacza jedynie wykaz dziesiatek roznych wierzytelnosci i roznych dluznikow. Rozne adresy dluznika to rozne sady wlasciwosci ogolnej . Jeden tytul wykonawczy wydany przez sad w EPU otrzymuje kilka pieczeci sadow klauzul wykonalnosci. Sad wlasciwosci ogolnej nie przekazuje informacji ze nadal klauzule wykonalnosci do sadu elektronicznego w Lublinie. Po 12 latach od wydania nakazu zaplaty dluznik z Portalu Informacyjnego sadow roznych apelacji dowiaduje sie o wydanych klauzulach wykonalnosci. Sady odmawiaja dostepu do dokumentacji (zgodnie z prawem) W miedzyczasie dluznik sklada sprzeciw skuteczny i po skierowaniu do sadu wasciwosci ogolnej sad umarza postepowania wobec nie przedstawienia umocowac oraz dokumentow potwierdzajacych istnienie dlugu a wylistowanych w pozwie , pelnomocnik powoda prawidlowo zawiadamiany na kazdym etapie postepowania, potwierdza odbior korespondencji. Dluznik zostale z kilkona klauzulami wykonalnosci na roznych wierzycieli. Co na to KPC a moze KK Dziekuje i pozdrawiam

    1. W moim przypadku komornik prowadził egzekucję na kolejnego 3 nowego wierzyciela na tytuł wykowczy wydany w EPU bez nadanej nowej klazuli,skarga na komornika została oddalona

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Protected with IP Blacklist CloudIP Blacklist Cloud

Umówienie spotkania 9:00-19:00