Przejdź do treści
Adwokat Kraków » Blog prawny » Prawo cywilne

Przyjęcie i wypis ze szpitala psychiatrycznego

 

Przyjęcie osoby do szpitala psychiatrycznego bez jej zgody

Jak wskazuje art. 23 ust 1 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (oozp), osoba chora psychicznie może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez zgody (o której mowa w art. 22 oozp) tylko wtedy, gdy jej dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu tej choroby zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób.

O przyjęciu takiej osoby do szpitala postanawia lekarz wyznaczony do tej czynności po osobistym jej zbadaniu i zasięgnięciu w miarę możliwości opinii drugiego lekarza psychiatry albo psychologa (art. 23 ust 2 oozp). Lekarz ten jest obowiązany wyjaśnić choremu przyczyny przyjęcia do szpitala bez zgody i poinformować go o jego prawach.

 

Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego w powyższym trybie wymaga zatwierdzenia przez ordynatora (lekarza kierującego oddziałem) w ciągu 48 godzin od chwili przyjęcia. Kierownik szpitala zawiadamia o powyższym sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala w ciągu 72 godzin od chwili przyjęcia (art. 23 ust 4 oozp). Powyższe czynności odnotowuje się w dokumentacji medycznej.

Po otrzymaniu zawiadomienia, sąd opiekuńczy wszczyna postępowanie dotyczące przyjęcia do szpitala psychiatrycznego (Art. 25 ust. 1 oozp).

 

Inne osoby przyjmowane do szpitala psychiatrycznego bez zgody

Art. 29 ust 1 oozp wskazuje, że do szpitala psychiatrycznego może być również przyjęta, bez zgody, osoba chora psychicznie:

  • której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że nieprzyjęcie do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie stanu jej zdrowia psychicznego, bądź
  • która jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, a uzasadnione jest przewidywanie, że leczenie w szpitalu psychiatrycznym przyniesie poprawę jej stanu zdrowia.

O potrzebie przyjęcia do szpitala psychiatrycznego takiej osoby bez jej zgody, orzeka sąd opiekuńczy miejsca zamieszkania tej osoby – na wniosek jej małżonka, krewnych w linii prostej, rodzeństwa, jej przedstawiciela ustawowego lub osoby sprawującej nad nią faktyczną opiekę. W stosunku do osoby objętej oparciem społecznym, wniosek może zgłosić również organ do spraw pomocy społecznej.

 

Do wniosku podmioty te załączają orzeczenie lekarza psychiatry szczegółowo uzasadniające potrzebę leczenia w szpitalu psychiatrycznym. Orzeczenie lekarz psychiatra wydaje na uzasadnione żądanie osoby lub organu uprawnionego do zgłoszenia wniosku o wszczęcie postępowania.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 10 marca 1998 r. sygn. akt I CKN 571/97, OSNC 1998, nr 10, poz. 170, orzeczenie sądu o potrzebie przyjęcia osoby chorej psychicznie do szpitala psychiatrycznego nie oznacza, ze osoba taka może być umieszczona w szpitalu bezterminowo. Okres pobytu tej osoby w szpitalu zależy od ustania przyczyny wydania przez sąd orzeczenia o jej przyjęciu (art. 35 ust. 1 i art. 36 oozp).

 

Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego w sytuacji wątpliwości do co występowania choroby psychicznej

Zgodnie z art. 24 ust. 1 oozp osoba, której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu zaburzeń psychicznych zagraża bezpośrednio swojemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, a zachodzą wątpliwości, czy jest ona chora psychicznie, może być przyjęta bez zgody wymaganej w art. 22 oozp do szpitala w celu wyjaśnienia tych wątpliwości. Pobyt w szpitalu w takim przypadku nie może trwać dłużej niż 10 dni.

Do przyjęcia do szpitala stosuje się tu zasady i tryb postępowania określony w art. 23 oozp, a zatem postanawia o tym lekarz wyznaczony do tej czynności po osobistym zbadaniu osoby i zasięgnięciu w miarę możliwości opinii drugiego lekarza psychiatry albo psychologa. Przyjęcie do szpitala wymaga zatwierdzenia przez ordynatora (lekarza kierującego oddziałem) w ciągu 48 godzin od chwili przyjęcia. Kierownik szpitala zawiadamia o powyższym sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala w ciągu 72 godzin od chwili przyjęcia.

 

Przyjęcie osoby do szpitala psychiatrycznego za jej zgodą

Zgodnie z art. 22 ust. 1 oozp, przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do szpitala psychiatrycznego następuje za jej pisemną zgodą na podstawie ważnego skierowania do szpitala, jeżeli lekarz wyznaczony do tej czynności, po osobistym zbadaniu tej osoby, stwierdzi wskazania do przyjęcia.    

W nagłych przypadkach, w szczególności w przypadku braku możliwości uzyskania pomocy lekarskiej przed zgłoszeniem się do szpitala, osoba z zaburzeniami psychicznymi może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego, za jej pisemną zgodą, bez skierowania (art. 22 ust. 1a oozp).

 

Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby małoletniej lub ubezwłasnowolnionej całkowicie

Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby małoletniej lub ubezwłasnowolnionej całkowicie następuje za pisemną zgodą jej przedstawiciela ustawowego (art. 22 ust. 3 oozp).

Jeżeli przyjęcie do szpitala dotyczy osoby małoletniej powyżej 16 roku życia lub osoby pełnoletniej całkowicie ubezwłasnowolnionej, zdolnej do wyrażenia zgody, jest wymagane również uzyskanie zgody tej osoby na przyjęcie. W przypadku sprzecznych oświadczeń w sprawie przyjęcia do szpitala psychiatrycznego tej osoby i jej przedstawiciela ustawowego, zgodę na przyjęcie do szpitala wyraża sąd opiekuńczy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby (art. 22 ust. 4 oozp).

 

Przedstawiciel ustawowy osoby, która nie pozostaje pod władzą rodzicielską, wyraża zgodę na przyjęcie do szpitala psychiatrycznego za zgodą sądu opiekuńczego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby; w wypadkach nagłych nie jest konieczne uzyskanie zgody sądu opiekuńczego przed przyjściem do szpitala psychiatrycznego (art. 22 ust. 5 oozp). O każdorazowym przyjęciu osoby z zaburzeniami psychicznymi, w takich warunkach, kierownik szpitala psychiatrycznego zawiadamia bezzwłocznie sąd opiekuńczy miejsca siedziby szpitala. W zawiadomieniu kierownik szpitala psychiatrycznego wskazuje okoliczności uzasadniające przyjęcie (art. 22 ust. 6 oozp).

 

Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby chorej psychicznie lub osoby upośledzonej umysłowo niezdolnej do wyrażenia zgody

Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby chorej psychicznie lub osoby upośledzonej umysłowo niezdolnej do wyrażenia zgody lub stosunku do przyjęcia do szpitala psychiatrycznego i leczenia następuje po uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby (art. 22 ust. 2 oozp).

W przypadkach nagłych osoba taka może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez wcześniejszego uzyskania zgody sądu opiekuńczego. W takim przypadku lekarz przyjmujący tę osobę ma obowiązek, o ile to możliwe, zasięgnięcia pisemnej opinii innego lekarza, w miarę możliwości psychiatry, albo pisemnej opinii psychologa (art. 22 ust. 2a oozp). W takim przypadku, kierownik szpitala psychiatrycznego zawiadamia niezwłocznie sąd opiekuńczy właściwy ze względu na siedzibę szpitala, w celu uzyskania zgody sądu na pobyt tej osoby w szpitalu. W zawiadomieniu kierownik szpitala psychiatrycznego wskazuje okoliczności uzasadniające przyjęcie (art. 22 ust. 2b oozp).

 

Stosownie do art. 22 ust. 2c oozp, jeżeli osoba chora psychicznie lub osoba upośledzona umysłowo niezdolna do wyrażenia zgody lub stosunku do przyjęcia do szpitala psychiatrycznego sprzeciwia się przyjęciu do szpitala psychiatrycznego, a jej dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, stosuje się odpowiednio przepisy art. 23 ust. 3–5 oraz art. 25 i 27, a zatem z obowiązkiem:

  • wyjaśnienia choremu przyczyny przyjęcia do szpitala bez zgody i poinformowaniu go o jego prawach,
  • zatwierdzenia przez ordynatora (lekarza kierującego oddziałem) w ciągu 48 godzin od chwili przyjęcia,
  • zawiadomienia przez kierownika szpitala o powyższym sądu opiekuńczego miejsca siedziby szpitala w ciągu 72 godzin od chwili przyjęcia – wówczas na podstawie otrzymanego zawiadomienia sąd opiekuńczy wszczyna postępowanie dotyczące przyjęcia do szpitala psychiatrycznego
  • Odnotowania powyższych czynności w dokumentacji medycznej.

O treści postanowienia w przedmiocie przyjęcia tejże osoby, sąd opiekuńczy zawiadamia niezwłocznie szpital, w którym ta osoba przebywa. W razie wydania postanowienia o braku podstaw do przyjęcia, szpital psychiatryczny jest obowiązany wypisać tę osobę niezwłocznie po doręczeniu mu postanowienia sądu.

 

Cofnięcie zgody na przyjęcie i pobyt w szpitalu psychiatrycznym

Zgodnie z art. 22 ust. 2c oozp, jeżeli zachowanie osoby przyjętej do szpitala psychiatrycznego za zgodą wskazuje na to, że zachodzi okoliczność taka jak występowanie choroby zagrażającej bezpośrednio życiu tej osoby albo życiu lub zdrowiu innych osób, a zgoda ta została cofnięta, stosuje się odpowiednio wyżej opisane przepisy art. 23 ust. 2–5 oraz art. 25–27. (art. 22 ust. 2c oozp).

 

Działania podejmowane przez sąd opiekuńczy w kwestii przyjęcia do szpitala psychiatrycznego

Na podstawie otrzymanego zawiadomienia o przyjęciu osoby do szpitala psychiatrycznego (o którym mowa w art. 22–24 oozp), sąd opiekuńczy wszczyna postępowanie w tej kwestii (art. 25 ust 1 oozp). Sąd opiekuńczy może rozpoznać sprawę również na wniosek tej osoby lub jej przedstawiciela ustawowego, jej małżonka, krewnych w linii prostej, rodzeństwa bądź osoby sprawującej nad nią faktyczną opiekę albo z urzędu (art. 25 ust 2 oozp).  

W przypadku gdy osoba przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez jej zgody wyraziła potem zgodę na pobyt w tym szpitalu, sąd opiekuńczy umorzy postępowanie wszczęte na skutek zawiadomienia lub wniosku tej osoby (lub osób, o których mowa w art. 25 oozp), jeżeli uzna, że osoba ta wyraziła zgodę. Przed umorzeniem postępowania sąd jest obowiązany wysłuchać tę osobę.

 

W razie wydania przez Sąd postanowienia o braku podstaw do przyjęcia, szpital psychiatryczny jest obowiązany wypisać tę osobę niezwłocznie po doręczeniu mu postanowienia sądu (Art. 27 oozp).

 

Wypis ze szpitala psychiatrycznego osoby przebywającej w szpitalu bez jej zgody

O wypisaniu ze szpitala psychiatrycznego osoby przebywającej w tym szpitalu bez jej zgody postanawia ordynator (lekarz kierujący oddziałem), jeżeli uzna, że ustały przyczyny przyjęcia i pobytu tej osoby w szpitalu psychiatrycznym bez jej zgody (Art. 35 ust. 1 oozp). Osoba ta może za swoją później wyrażoną zgodą pozostać w szpitalu psychiatrycznym, jeżeli w ocenie lekarza jej dalszy pobyt w tym szpitalu jest celowy.

O wypisaniu ze szpitala w tym trybie i okolicznościach związanych z później wyrażoną zgodą osoby na pozostanie w szpitalu psychiatrycznym kierownik szpitala psychiatrycznego zawiadamia sąd opiekuńczy (art. 35 ust. 1 oozp).

 

Wniosek pacjenta o nakazanie wypisania ze szpitala psychiatrycznego

Osoba przebywająca w szpitalu psychiatrycznym, w tym również osoba ubezwłasnowolniona, może złożyć w szpitalu, w dowolnej formie, wniosek o nakazanie wypisania jej ze szpitala, co odnotowuje się w dokumentacji medycznej (art. 36 ust 1 oozp).

Wypisania ze szpitala psychiatrycznego osoby przebywającej w nim bez swojej zgody mogą żądać również:

  • przedstawiciel ustawowy,
  • małżonek,
  • rodzeństwo,
  • krewni w linii prostej oraz
  • osoba sprawująca faktyczną nad nią opiekę.

Żądanie takie może być zgłoszone w dowolnej formie i odnotowuje się je w dokumentacji medycznej. Powyższe żądanie przysługuje także prokuratorowi (art. 7 kpc).

 

W razie odmowy wypisania, osoba przebywająca w szpitalu oraz odpowiednio inne wymienione osoby mogą wystąpić do sądu opiekuńczego, w którego okręgu znajduje się ten szpital, o nakazanie wypisania. Wniosek składa się w terminie 7 dni od powiadomienia tej osoby o odmowie wypisania oraz o terminie i sposobie złożenia wniosku (art. 36 ust 3 oozp).

Pacjent względnie inne osoby, nie mogą złożyć wniosku o nakazanie wypisania wprost do sądu z pominięciem decyzji odmownej ordynatora (lekarza kierującego oddziałem). Jeżeli jednak taka sytuacja miałaby miejsce, wniosek winien podlegać odrzuceniu (art. 199 § 1 pkt 1 kodeksu postępowania cywilnego) (tak: M. Sychowicz: Postępowanie sądowe w sprawach z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, Przegląd Sądowy 1995, nr 1, s. 21 oraz Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego. Komentarz, Eichstaedt Krzysztof, Gałecki Piotr, Bobińska Kinga).

 

 

Kliknij gwiazdkę, aby dokonać oceny!

Średnia ocena 5 / 5. Liczba głosów: 4

Jak dotąd brak głosów! Bądź pierwszą osobą, która oceni ten artykuł.

Jeżeli post okazał się przydatny …

Dołącz do nas w mediach społecznościowych!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Protected with IP Blacklist CloudIP Blacklist Cloud

Umówienie spotkania 9:00-19:00